Choroba uchyłkowa jelita grubego jest powszechną chorobą układu pokarmowego, która dotyka wielu osób na całym świecie. Uchyłki jelita grubego to małe wypukłości na ścianie jelita, które mogą powodować różnorodne objawy. W tym artykule dowiesz się, czym dokładnie są uchyłki jelita grubego, jakie są ich objawy oraz jak lekarz diagnozuje tę chorobę. Przedstawimy również metody leczenia i zalecenia dotyczące profilaktyki tej dolegliwości.
Co to są uchyłki jelita grubego i jakie są ich objawy?
Uchyłki jelita grubego, zwane także diverticulosis, to cienkościenne „woreczki” o średnicy około 1 cm, które wypuklają się na zewnątrz głównej części jelita grubego, czyli okrężnicy. Liczba uchyłków może się różnić od kilku do kilkudziesięciu. Powstają one u dorosłych osób po wielu latach spożywania diety ubogoresztkowej, typowej dla współczesnych nawyków żywieniowych. Tego rodzaju pokarm słabo wypełnia jelito, zwiększa ciśnienie w nim i powoduje pogrubienie ściany jelita. Uchyłki jelita grubego są uważane za chorobę cywilizacyjną, a ich rozwój może mieć także pewne znaczenie czynniki genetyczne.
Około 60% osób z uchyłkami nie wykazuje żadnych objawów chorobowych, co nazywane jest uchyłkowatością bezobjawową. Uchyłki są przypadkowo wykrywane u tych osób podczas rutynowych badań. Pozostałe przypadki obejmują pacjentów z objawową chorobą uchyłkową (20-30%) oraz pacjentów z powikłaniami (5-10%). Objawy choroby uchyłkowej okrężnicy mogą obejmować bóle brzucha, nieregularne wypróżnienia i zaburzenia rytmu wypróżnień. Czasami mogą występować krótkotrwałe epizody zatrzymania stolca i gazów. W przypadku zapalenia uchyłków mogą pojawić się także dodatkowe objawy, takie jak gorączka i bolesny guz w lewej dolnej części brzucha. Inne powikłania to ropień śródbrzuszny, przedziurawienie jelita grubego oraz pełna niedrożność. Krwawienie z uchyłków jest również możliwe i objawia się obecnością krwi w stolcu lub wypróżnieniami czystą krwią lub skrzepami. Dowiedz się więcej na temat stanów zapalnych w obrębie uchyłków jelita grubego: https://www.cmpromed.pl/zapalenie-uchylkow-jelita-grubego/.
Jak często występują uchyłki jelita grubego i jakie czynniki wpływają na ich rozwój?
Uchyłki jelita grubego należą do najczęstszych chorób przewodu pokarmowego. Częstość ich występowania zwiększa się wraz z wiekiem, aż do 50% po 60. roku życia. Statystyki pokazują, że osoby spożywające dietę ubogoresztkową, typową dla współczesnych zwyczajów żywieniowych, są bardziej podatne na rozwój uchyłków. Tego rodzaju pokarm słabo wypełnia jelito, zwiększa w nim ciśnienie i powoduje pogrubienie ściany jelita, co sprzyja powstawaniu uchyłków. Ponadto, istnieje pewne znaczenie czynników genetycznych w rozwoju tej choroby.
Aby zapobiec rozwojowi uchyłków jelita grubego, ważne jest dbanie o odpowiednią dietę bogatoresztkową od dzieciństwa. Spożywanie ciemnych gatunków chleba, warzyw i owoców może pomóc w zapobieganiu chorobie uchyłkowej. Jednakże, należy pamiętać, że uchyłki jelita grubego są trwałymi zmianami strukturalnymi i nie można ich usunąć za pomocą diety lub leków. Nawet operacja polegająca na usunięciu fragmentu okrężnicy z uchyłkami nie gwarantuje całkowitego wyleczenia, ponieważ inne uchyłki mogą pozostać lub tworzyć się w pozostałych odcinkach jelita grubego.
Jak lekarz diagnozuje chorobę uchyłkową okrężnicy?
Aby postawić diagnozę choroby uchyłkowej okrężnicy, lekarz może wykorzystać różne badania diagnostyczne. Jednym z najważniejszych jest kolonoskopia, która polega na wprowadzeniu cienkiego, elastycznego endoskopu przez odbyt do jelita grubego. Podczas tego badania lekarz może bezpośrednio obejrzeć wnętrze jelita i zidentyfikować obecność uchyłków.
W przypadku podejrzenia zapalenia uchyłków, ważne jest wykonanie tomografii komputerowej jamy brzusznej i miednicy mniejszej. Ten rodzaj badania pozwala dokładnie ocenić stan jelita grubego i wykryć ewentualne powikłania, takie jak ropnie. Ponadto, ultrasonografia jamy brzusznej (USG) może być pomocna w potwierdzeniu obecności uchyłków oraz identyfikacji powikłań.
Warto również wspomnieć o prostych badaniach krwi, takich jak przyspieszone OB (odczyn Biernackiego), zwiększenie stężenia CRP (białko C-reaktywne) oraz zwiększenie liczby krwinek białych. Wyniki tych badań mogą wskazywać na obecność zapalenia uchyłków.
Jakie są metody leczenia choroby uchyłkowej?
Leczenie choroby uchyłkowej zależy od stopnia powikłań i objawów pacjenta. Istnieją różne metody leczenia, które mogą być stosowane w zależności od indywidualnego przypadku.
W przypadku niepowikłanej choroby uchyłkowej, leczenie może odbywać się ambulatoryjnie za pomocą leków rozkurczowych i przeciwbólowych, takich jak paracetamol. Ważne jest również wprowadzenie odpowiedniej diety, która może obejmować płynną lub ubogoresztkową żywność. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić antybiotykoterapię doustną.
Jeśli występują powikłania, takie jak zapalenie uchyłków, konieczna jest hospitalizacja pacjenta. W takim przypadku stosuje się ścisłą dietę oraz antybiotykoterapię dożylną. W cięższych lub powikłanych przypadkach zapalenia uchyłków może być konieczne leczenie operacyjne, często w trybie pilnym. Powikłania takie jak ropień śródbrzuszny, przedziurawienie jelita grubego lub przetoka między pętlami jelit również wymagają interwencji chirurgicznej.
Ważne jest, aby każdy przypadek choroby uchyłkowej był oceniany indywidualnie przez lekarza, który dobierze odpowiednią metodę leczenia, uwzględniając stopień powikłań i ogólny stan zdrowia pacjenta.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie choroby uchyłkowej?
Leczenie zachowawcze choroby uchyłkowej nie usuwa uchyłków jelita grubego. Uchyłki są trwałymi zmianami strukturalnymi i nie można ich usunąć za pomocą diety lub leków. Jedynie operacja może zmniejszyć liczbę uchyłków, ale istnieje ryzyko, że pozostaną one lub będą się tworzyć na nowo w pozostałych odcinkach jelita grubego.
Po zakończeniu leczenia ważne jest regularne monitorowanie i nadzór lekarski u pacjentów z uchyłkami jelita grubego. W celu zapobiegania nawrotom choroby i utrzymania zdrowia jelit, zaleca się przyjmowanie odpowiedniej ilości błonnika w diecie, unikanie zaparć oraz utrzymanie regularnej aktywności fizycznej i prawidłowej masy ciała.
Jakie są zalecenia dotyczące profilaktyki choroby uchyłkowej?
Aby zapobiec rozwojowi uchyłków jelita grubego, ważne jest spożywanie diety bogatoresztkowej już od dzieciństwa. Dieta powinna zawierać ciemne gatunki chleba, warzywa i owoce, które są bogate w błonnik. Błonnik pomaga w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania jelit i zapobiega tworzeniu się uchyłków.
Ponadto, istotne jest utrzymanie zdrowego stylu życia i regularnych badań kontrolnych u osób z chorobą uchyłkową. Należy unikać zaparć poprzez odpowiednie nawodnienie organizmu i regularne wypróżnianie się. Regularna aktywność fizyczna również przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania jelit. Ważne jest również utrzymanie prawidłowej masy ciała poprzez zdrową dietę i regularną aktywność fizyczną.
